W tym roku mija trzydzieści lat od momentu, kiedy z nyskiej fabryki symbolicznie zjechało ostatnio auto marki Nysa.

Masowa produkcja Nysy rozpoczęła się od modelu N59

Nyski zakład rozpoczął swoją historię po zakończeniu II Wojny Światowej. W 1947 roku Ministerstwo Obrony Narodowej przekazało teren po dawnych niemieckich koszarach na zlokalizowanie tu przemysłu. Pierwsze samochody bez wyposażenia wnętrza wyprodukowano w 1952 roku, w uruchomionej w tym miejscu Fabryce Mebli Stalowych „Zachód”. Wytwarzała ona m.in.: łóżka szpitalne, krzesła, biurka, szafy, kasy pancerne oraz inne elementy stalowe. Rok później podstawą funkcjonowania fabryki stały się samochody.

Od lipca 1954 roku zmieniono nazwę fabryki na Zakłady Samochodowe w Nysie. Zakłady te stały się ważnym miejscem produkcji nadwozi zabudowywanych na powstających w Polsce podwoziach samochodów ciężarowych. Powstawały tu furgony transportowe m.in. przystosowane do obwoźnych bufetów czy popularnych wówczas kin objazdowych. W 1955 roku w związku ze zmianą profilu działalności, zmieniono nazwę na Zakład Budowy Nadwozi Samochodowych. W Zakładzie wykonywano ciekawe projekty nowych prototypowych samochodów, przede wszystkim lekkich samochodów transportowych. W Nysie skupiono się na mikrobusach, karetkach pogotowia i furgonach. W 1964 roku zmodernizowano samochód i uruchomiono montaż taśmowy.

Największymi odbiorcami nysek za granicą były m.in. Węgry, Czechosłowacja, ZSRR, Kuba, Kambodża, Korea, Wietnam, Finlandia, RFN, Turcja, czy Norwegia.

W 1986 roku fabryka została przyłączona do warszawskiej FSO i uruchomiono również produkcję Poloneza Trucka.

Produkcja samochodów Nysa trwała do 3 lutego 1994 roku, a wykonano tu 393 333 egzemplarze tego samochodu.

fot. główne Zbigniew Walewski